Konferencja prasowa z udziałem Eduardo Mendozy

Dnia 25 października, z okazji wizyty Eduardo Mendozy w Polsce, odbyło się spotkanie dziennikarzy z pisarzem w Instytucie Cervantesa w Krakowie. W konferencji uczestniczyła także Dyrektor Generalna Instytutu Cervantesa pani Carmen Caffarel oraz dyrektor Instytutu Cervantesa w Krakowie pan Abel A. Murcia Soriano.

Tytułem wstępu jako pierwsza głos zabrała Pani Caffarel. Przedstawiła ona w kilku słowach historię istnienia Instytutu Cervantesa w Krakowie jako samodzielnego ośrodka naukowego. Pani dyrektor podkreślała rolę jaką w Instytucie odgrywa biblioteka – to serce instytucji i najważniejsze w niej miejsce. Każdy samodzielny ośrodek Cervantesa na świecie (a jest ich 68 w 44 krajach) ma do dyspozycji swoją bibliotekę. Każda  z nich nosi nazwę wybitnego autora – jest  to forma promocji dokonań wybranego twórcy.

Biblioteka w Krakowskim oddziale Instytutu Cervantesa nosi nazwę Eduardo Mendozy. Pani Caffarel argumentuje tę decyzję tym, że postać Mendozy w Polsce jest ceniona, poważana i kochana przez Polaków. Od momentu nadania imienia Eduardo Mendozy bibliotece Cervantesa w Krakowie, instytucja ta specjalizuje się w twórczości pisarza. Badacze oraz studenci z całego świata, którzy zainteresowani są życiem i twórczością Mendozy mogą korzystać z materiałów dostępnych w Krakowskiej bibliotece.

Eduardo Mendozę bardzo ucieszyła decyzja dyrekcji Instytutu Cervantesa. Pisarz wspominał o ciepłej relacji jaką nawiązał z polskimi czytelnikami oraz wydawcami. Ochrzczenie jego imieniem biblioteki Cervantesa  traktuje w kategorii zaszczytu i nagrody. 

„Żołnierze spod Salaminy”, czyli tryumf życia nad wojną

26 lipca 2011 w Kinie Pod Baranami można było zobaczyć „Żołnierzy spod Salaminy" w reżyserii  Davida Trueba. Seans  odbył się oczywiście w ramach drugiej odsłony cyklu filmowego, prezentującego obrazy nagrodzone na festiwalach i przeglądach filmowych, powstałe
od początku XXI wieku.

Akcja tego dramatu historycznego, chociaż dzieje się w czasach współczesnych, porusza kwestie wojny domowej, która wybuchła w  Hiszpanii w 1936 roku. Ambitna dziennikarka i pisarka bada masową zbrodnię dokonaną na jeńcach w czasie konfliktów militarnych przez żołnierzy republikańskich. Bohaterka stara się odkryć tajemnicę ocalenia z pogromu, polityka i pisarza, współtwórcę faszystowskiej Falangi, Rafaela Sánchez-Mazasa. W toku śledztwa kobieta zaczyna odkrywać także prawdę o samej sobie. 

„Żołnierze spod Salaminy” są opowieścią o podróży w głąb siebie i w głąb historii. Jednak przede wszystkim stanowią próbę odpowiedzi na pytanie o istotę człowieczeństwa oraz o sens poszukiwań prawdy. Makabryczna historia wojny jest w filmie jedynie tłem dla egzystencjalnych rozważań. Nie spotkamy się jednak ze sztuczną, często spotykaną w kinie amerykańskim nostalgią. Tematyka oraz swoista surowość dzieła, zestawiona z mało dynamiczną akcją, czyni film niezwykle interesującym. 

Dzieło Davida Trueba wyróżnia się znakomitymi zdjęciami.  Dużym walorem produkcji są, przewijające się przez nią, fragmenty filmów archiwalnych. Na odbiór dramatu silnie  wpływają także retrospekcyjne obrazy zmagań wojennych, cierpienia, strachu, zbrodni, zestawione są
z zachmurzonym, deszczowym niebem i szaro-siną kolorystyką zdjęć.

 

Deszcz odgrywa w filmie znaczącą rolę.  Można go odczytywać zarówno jako oczyszczenie jak
i symbol klęski. Wymowny jest także płacz ocalonego, w zaskakujący sposób Schanchez- Mazasa, przy wtórującym mu dźwięku spadających z nieba kropel. Piękną, symboliczną sceną jest też taniec paso doble w deszczu  wykonywany przez żołnierza, który darował faszyście życie.

 Atmosfera panująca w filmie daleka jest od mrocznego „Sierocińca”, czy kolorowych scenerii
w obrazach Pedro Almodóvara. Jednak w swoim chłodzie  i prostocie jest bardzo bliska hiszpańskiej kulturze. „Żołnierze spod Salaminy” są bowiem filmem o tryumfie życia nad wojną
i śmiercią. Być może dzięki tej produkcji odkryjemy, nie tylko nieznane nam dotąd oblicze Hiszpanii, ale i historii.

Wieczór Instytutu Cervantesa: Wcielania Celii

28 czerwca 2011 r. w ramach Wieczóru Instytutu Cervantesa w Kinie Pod Baranami odbyła się projekcja filmu "Wcielnia Celii"/ "Las vidas de Celia"

Film otwiera próba samobójstwa Celii. W tym samym czasie dochodzi do brutalnego morderstwa
na nastolatce, jak się późnej okazuje koleżance siostry protagonistki. Policjant Miguel Ángel rozpoczyna śledztwo, które prowadzi go do rodziny Celii - jej męża Agustína oraz sióstr Carmen 
i Ángeli.  Fabuła filmu krąży wokół tych dwóch wydarzeń pokazując nam skomplikowane relacje między głównymi bohaterami.

Ciężko jest jednoznacznie określić gatunek filmu. Jest on mieszanką thrillera, dramatu i filmu psychologicznego. Widz nie może narzekać na nudę, nie jest on bowiem w sposób płynny wprowadzany
w  wydarzenia. Obraz pełen jest niespodziewanych retrospekcji: oniryczne fragmenty odsłaniają kolejne wątki niedopowiedzianych historii życia bohaterów.

Atutem filmu są wspaniałe kreacje znanych hiszpańskich aktorów - Najwy Nimri i Luisa Tosara. Uwagę zwraca zwłaszcza osoba Celii w którą wcieliła się Nimri. Celia z pozoru wydaje się być zwyczajną matką
i żoną. Miota się jednak między skrajnymi uczuciami, od miłości poprzez nienawiść i pragnienie. Aktorka doskonale pokazuje, jak negatywnie emocje wpływają na psychikę człowieka.

Reżyser Antonio Chavarrías do opowiedzenia tej historii wykorzystał zabieg ciągłych retrospekcji, które pozwalają nam zbliżyć się do źródeł doznań protagonistów. Jedynym zarzutem zastosowania takiego właśnie rozwiązania jest konieczność wzmożenia czujności przez widza. Jeden moment nieuwagi sprawia, że gubimy się w fabule.

"Wcielenia Celii" to ponury, delikatnie hiperboliczny obraz współczesnego społeczeństwa. Historia głównej bohaterki stała się tłem do ukazania skomplikowanych relacji międzyludzkich, społecznych i rodzinnych.
Film zdecydowanie wart obejrzenia i skłaniający do refleksji.

Hiszpania – uchodźców raj utracony

31 maja 2011 r. w ramach cyklu "Kino Hiszpańskie na początek wieku. druga edycja" odbyła się projekcja filmu „Powrót do Hansali”. Obraz Chus Gutiérrez porusza kwestię nielegalnych imigrantów
 z Afryki, którzy za wszelką cenę usiłują przedostać się do Hiszpanii. Nawiązuje on do wydarzenia, w którym podczas przekraczania granicy hiszpańskiej, zginęło jedenastu Marokańczyków.

"Powrót do Hansali" ma na celu odtworzenie zdarzeń widzianych oczami dwóch bohaterów: Martin’a - właściciela zakładu pogrzebowego oraz Leili- siostry jednego ze zmarłych Marokańczyków. Zrozpaczona dziewczyna robi wszystko, żeby zwłoki brata dostarczyć do rodzinnej wioski. Oboje wyruszają 
we wstrząsającą podróż, która pełna jest etnicznych kontrastów.

Po jednej stronie Europa – pełna przepychu, z drugiej strony wszechobecne zagrożenie, zacofanie i skrajna nędza. Oba te światy dzieli zaledwie Morze Śródziemne.

Dla Marokańczyków Hiszpania jest przecież spełnieniem marzeń o wolności i bogactwie, daje im nadzieje
 na lepszą przyszłość. Tytułowa Hansala jest niewielką wioską położoną u podnóża gór. Mieszkańcy żyją
 w nędzy, bez prądu i bieżącej wody. Pomimo ryzyka utraty własnego życia, podejmują próbę nielegalnej emigracji, by zawalczyć o lepszy byt.

Choć główna oś filmu skupia się wokół tragedii, do filmu został subtelnie wpleciony wątek miłosny. Początkowo związek pomiędzy Leila i Martín jest przepełniony  nieufnością, jednak z czasem bariery znikają. W pewnym sensie romans dwojga bohaterów jest symbolem nawiązania dialogu między kulturami, dialogu który na dzień dzisiejszy między Hiszpanią a Maroko nie jest możliwy.

Stelarc w Bunkrze Sztuki

fot. Bartłomiej Bałaban

Trzecia edycja krakowskiego Festiwalu Akcja/Acción dobiegła końca. W Bunkrze Sztuki, nowej siedzibie Festiwalu, przez trzy dni zagraniczni artyści prezentowali swoje sztuki performatywne. Zdziwienie a nawet zgorszenie wśród odbiorców było powszechne, ale nie zniechęcało do tłumnego udziału w wydarzeniach.

fot. Bartłomiej Bałaban

Wisienką na torcie okazał się pokaz artystycznych dokonań australijskiego artysty, Stelarca. Kontrowersyjny twórca prezentował zszokowanej publiczności swoje najgłośniejsze prace. Stelarc zasłynął odważnymi eksperymentami dokonywanymi na ludzkim ciele. Jest entuzjastą teorii interfejsów 
i ich połączeń z ciałem człowieka. Stosuje przy tym media i maszyny komputerowe do procesu ekstensji ludzkiego ciała.

fot. Bartłomiej Bałaban

Chyba największe poruszenie wywołała prezentacja projektu „Extra Ear”. Na ogromnym ekranie widzowie mogli zobaczyć proces wszczepiania
 do przedramienia artysty sztucznego ucha.
 Tym którzy nie dowierzali projekcji wizualnej, Stelarc 
z dumą prezentował efekt swej pracy na własnej ręce. „Ekstra ucho” jest wzbogacone przez chip, który przesyła zasłyszane przez trzecie ucho informacje 
do internetu, tak aby możliwe było kontaktowanie się tym sposobem z całym globem.

Sam autor skomentował swoją wizję stwierdzeniem,
 iż dąży do stworzenia organów istniejących bez ciał, nie tracąc tym samym naturalnych funkcji autentycznych pierwowzorów. Całej wystawie towarzyszyła refleksja twórcy: „Może w byciu człowiekiem chodzi o zatracenie człowieczeństwa”.

Kino w budowie

 Po długiej przerwie powracamy z nową dawką hiszpańskojęzycznych wrażeń. Dziś zakończyła się VIII edycja Cyklu Filmowego „Kino w budowie”. W Kinie Pod Baranami dla miłosników niskobudżetowych filmów latynoskich zaprezentowano pięć zagranicznych produkcji. Wydarzenie rozpoczęto projekcją argentyńskiego filmu „Na własne oczy”/” Por sus propios ojos” oraz przeprowadzono spotkanie z reżyserką Lilianą Paolinelli.

Cykl natomiast  zakończyła hiszpańsko-meksykańska koprodukcja  „Drzewo”/”El árbol”. Film ten jest niebanalnym stadium psychiki człowieka wyalienowanego, nie mogącego poradzić sobie z otaczającą rzeczywistością. Główny bohater, Santiago, jest bezrobotnym i samotnym mieszkańcem aglomeracji, który jedyną ucieczkę od własnych przytłaczających myśli odnajduje w alkoholu i narkotykach.

Mocno ascetyczny klimat filmu potęguje niemalże całkowite wyeliminowanie muzyki. Dźwięk jako komentator zdarzeń pojawia się dopiero w finalnej scenie, gdzie niczym anielskim śpiewem chóralnym ma uratować bohatera od totalnej klęski, jaką byłoby dla niego popełnienie samobójstwa.

Tytułowe drzewo pojawia się zaledwie w jednej scenie, kiedy to Santiago przytula się do niego jak do najdroższego przyjaciela. Obraz ten metaforycznie ukazuje, iż bohater jest w stanie nawiązać bliższą relację z naturą aniżeli ludźmi z krwi i kości.

Film ten jest niezwykle trudny w odbiorze. Dominują ujęcia z ręki, kamera niemalże miota się za bohaterem, który nie do końca wie co ze sobą zrobić. Ale taki właśnie miał być ten obraz - troszkę niedopracowany i chaotyczny. Dokładnie taki jaki jest główny bohater Santiago.

Historia Camaróna de la Isla na dużym ekranie

We wtorek 22.02.2011 odbył się Wieczór Instytutu Cervantesa, mający miejsce w Kinie pod Baranami w ramach cyklu "Kino hiszpańskie na początek wieku [2]". Cykl ten daje nam niepowtarzalną szansę obejrzenia wybranych filmów nagradzanych na festiwalach oraz pokazach filmowych na dużym ekranie, bowiem nie są one dystrybuowane w kinach.

Tym razem propozycją był film "Camarón", przedstawiający biografię wirtuoza flamenco znanego jako Camarón de la Isla - José Monge Cruza (1950 - 1992), który przyczynił się do rozpowszechnienia tego gatunku poza granicami Hiszpanii. 

Film od pierwszej sceny przepełniony jest muzyką, która znakomicie podkreśla temperament głównego bohatera. Ciężko się tej muzyce oprzeć, więc na widowni co jakiś czas można było usłyszeć przytupnięcie, a kilka głów nawet kołysalo się w rytm gorącego flamenco.

Początkowo marzeniem José było zostać torreadorem, jednak rodzina przede wszystkim wspierała jego talent muzyczny. Camarón zaczyna występować po knajpkach San Fernando, pewnego dnia ma zaśpiewać dla lokalnego bossa, jednak nie daje się poniżyć. Jego duma jest wielka, co nie raz jeszcze ujawni się podczas filmu. W końcu nasz bohater postanawia wybrać się do Madrytu. Początkowo dorabia akompaniując klaskaniem tancerzom flamenco oraz rozpoczyna gorący romans. W końcu zaprzyjaźnia się z Paco de Lucía, który wraz z ojcem wciąga go na ścieżkę kariery. Camarón zaczyna koncertować, zaczyna się także jego przygoda z używkami. Po powrocie z trasy Camarón postanawia odpocząć w rodzinnych stronach, gdzie znajduje żonę i buduje własne studio nagraniowe, w którym rozpoczyna eksperymenty, jak np. użycie indyjskiego sitar w nagraniach. Po wstępnej stabilizacji czeka go jednak jeszcze parę trudnych przeżyć.

Film jest porywający i z "poczuciem humoru", na który widownia, która wypełniła po brzegi salę, żywo reagowała. Co więcej, została do końca trwania napisów, głównie dlatego, że magii śpiewającego Camaróna de la Isla ciężko się oprzeć.

Do ścieżki dźwiękowej filmu wykorzystano interpretacje takich wykonawców jak: Óscar Jaenada, Verónica Sánchez, Mercè Llorens, Alfonso Begara, Jacobo Dicenta.

Premios Goya 2011

La gran triunfadora de la 25. edición de los premios Goya ha sido Pan negro del mallorquín Agustí Villaronga, que se llevó 9 premios, entre ellos, a la Mejor Película, Mejor Director y Mejor Actriz. Es una historia ambientada en los duros años de la posguerra rural de Cataluña. La protagoniza un niño que un día descubre en el bosque los cadáveres de un hombre y su hijo. Obligado por las circunstancias, decide llevar a cabo su propia investigación.

Es la primera vez que el principal galardón lo obtiene una película en catalán.

Wielkim zwycięzcą tegorocznej jubileuszowej edycji nagród Goya okazał się film Pan negro (Czarny chleb) reżysera z Majorki Agustí Villarongi, który otrzymał 9 statuetek, między innymi dla Najlepszego Filmu, Najlepszego Reżysera i Najlepszej Aktorki. Akcja filmu rozgrywa się w na katalońskiej prowincji, w ciężkich czasach po wojnie domowej. Bohaterem jest chłopiec, który pewnego dnia odkrrywa w lesie zwłoki mężczyzny i jego syna. Zmuszony przez okoliczności, postanawia przeprowadzić swe własne śledztwo.

Po raz pierwszy w historii nagród Goya najważniejszą nagrodę otrzymuje film w języku katalońskim.

No hubo sorpresas en la elección del mejor actor. Por quinta vez, el galardón se lo llevó Javier Bardem, por su papel en Biutiful de González de Iñárritu, que ya le había merecido un premio en Cannes. ¿Será el aperitivo de un Óscar?

Zgodnie z przewidywaniami, nagrodę dla najlepszego aktora otrzymał, już po raz piąty, Javier Bardem, za rolę w Biutiful Gonzáleza de Iñárritu. Rola ta przyniosła mu już nagrodę w Cannes. Czyżby to przedsmak Oskara?

La gran perdedora de la gala ha sido Balada triste de trompeta de Álex de la Iglesia, nominada a 15 estatuillas y que finalmente obtuvo sólo dos.

Wielkim przegranym okazała się Ballada na trąbkę Álexa de la Iglesia, nominowana w 15 kategoriach, która otrzymała jedynie 2 nagrody.

El Goya de honor ha sido para Mario Camus, autor de la inolvidable Los santos inocentes.

Nagrodę za całokształt twórczości otrzymał Mario Camus, autor niezapomnianych Niewinnych świętych.





Las películas premiadas estarán disponibles en la biblioteca del Instituto Cervantes en cuanto se editen en DVD.

Wkrótce nagrodzone filmy zostaną wydane na DVD i będą dostępne w bibliotece Instytutu Cervantesa.

Moda flamenca

Del 3 al 6 de febrero se celebró en Sevilla el 17 Salón Internacional de la Moda Flamenca, el gran escaparate en el que los diseñadores nos dejan sus propuestas para el nuevo año.

Para la próxima temporada estos son los diseños.

El origen del traje de flamenca (traje de gitana, traje de faralaes) lo encontramos en la feria de ganado del siglo XIX. A ella acudían las mujeres de los comerciantes, muchas gitanas y campesinas andaluzas con ropas humildes, batas de faena con delantal y dos o tres volantes al final del vestido. Con el paso de los años constituyeron una auténtica moda, aportaban comodidad y realzaban el cuerpo femenino dándole un toque de sensualidad que no conseguían con otras ropas.
Con el tiempo, aquella bata pasó a ser el "traje de feria" para las familias acomodadas y humildes, indispensable para acudir a la Feria de Abril.

El traje de flamenca no tiene límites, es el único traje, llamado “típico o regional” que cambia cada año: nuevos diseños, renovación de colores, adornos, estilos, formas y materiales. Traje de flamenca para la mañana, para lo noche, bata para el Rocío….Es el atuendo con el que mujer sevillana florece cada primavera.

W dniach od 3 do 6 lutego odbył się w Sewilli 17 Międzynarodowy Salon Mody Flamenco, podczas którego projektanci wyznaczyli trendy na ten rok.

Oto propozycje na najbliższy sezon.

Początki sukni flamenco (sukni cygańskiej, sukni z falbanami) sięgają XIX wiecznych targów bydła. Przyjeżdżały na nie żony handlarzy, wiele cyganek i andaluzyjskich chłopek w skromnych strojach, fartuchach roboczych z zapaską i dwiema lub trzema falbanami u dołu. Z biegiem lat stroje te przekształciły się w autentyczne modę, wyróżniając się wygodą, podkreślaniem kobiecej figury i jednocześnie zmysłowością, której brakowało w innego rodzaju garderobie.
Z czasem te ubiory przekształciły się w “świąteczne suknie”, nieodzowne zarówno dla zamożnych jak i ubogich kobiet podczas Feria de Abril, wiosennego święta w Sewilli.

Suknia flamenco nie zna ograniczeń. To jedyny tradycyjny strój, który zmienia się co roku: nowe projekty, kolory, ozdoby, style, formy i tkaniny. Suknia flamenco na dzień, suknia wieczorowa, wygodny strój na pielgrzymkę do Rocío... To splendor, którym kobiety z Sewilli zakwitają co rok na wiosnę.

Pedro Calderón de la Barca

¿Qué es la vida? Un frenesí.
¿Qué es la vida? Una ilusión,
una sombra, una ficción,
y el mayor bien es pequeño:
que toda la vida es sueño,
y los sueños, sueños son.

El 17 de enero de 1600 nació Pedro Calderón de la Barca, uno de los tres grandes dramaturgos barrocos que nos ha dejado una obra excepcional, un teatro plural que nos lleva desde los grandes conceptos a la comedia de entretenimiento, de la tragedia al teatro breve de la comicidad, pasando por los símbolos y alegorías de sus autos sacramentales. Un clásico asequible al hombre actual.

Czym jest życie? Szaleństwem?
Czym życie? Iluzji tłem,
Snem cieniów, nicości dnem.
Cóż szczęście dać może nietrwałe,
skoro snem życie jest całe
I nawet sny tylko snem!

17 stycznia 1600 r. urodził się jednen z największych twórców hiszpańskiej dramaturgii, Pedro Calderón de la Barca. Pozostawił po sobie wyjątkowy dorobek teatralny o wielu obliczach, obejmujący poważne przesłania i zabawne komedie, tragedie i krótkie formy komiczne, a także pełne symboli i alegorii autos sacramentales. To klasyk dramatu przystępny dla współczesnego odbiorcy.

Obras en la biblioteca / Dzieła dostępne w naszej bibliotece:
La vida es sueño, El alcalde de Zalamea (disponible también en DVD), El médico de su honra, El gran teatro del mundo, El mágico prodigioso, Casa con dos puertas, mala es de guardar, La fiera, el rayo y la piedra, Entremeses, jácara y mojigangas.

En la biblioteca puedes encontrar también estudios y ensayos sobre su obra y figura (en español y en polaco). / W bibliotece są dostępne także artykuły i eseje o autorze i jego twórczości (po hiszpańsku i po polsku).

Traducciones al polaco / Tłumaczenia na język polski:
Życie snem, Alkad z Zalamei, Książe niezłomny, Autos sacramentales, Czarnoksiężnik, Xiąże Niezłomny, Kochankowie nieba, Księżniczka na opak wywrócona, Lekarz swojego honoru, Tajemnice mszy świętej.

Enlaces / Linki:

Biblioteca Virtual Miguel de Cervantes
Biblioteca de Autores Clásicos: Calderón de la Barca

El famoso soliloquio de Segismundo / Słynny monolog Zygmunta

"Fotciencia", czyli estetyczny wymiar nauki

14 grudnia, po wielu perturbacjach, odbył się wernisaż wystawy fotografii naukowej "Fotciencia".

Fotciencia to nazwa konkursu fotografii naukowej, organizowanego przez Wyższą Radę Badaczy

Corocznie na konkurs wysyłane są coraz bardziej zdumiewające i magiczne zdjęcia zrealizowane przez naukowców w trakcie ich pracy, a celem prezentowanej wystawy jest ukazanie najlepszych prac, przedstawiających jednocześnie nowoczesność i innowacje technologiczne.Naukowych (CSIC) oraz Hiszpańską Fundację Nauki i Technologii (FECYT). Celem konkursu jest przybliżenie społeczeństwu nauki i technologii poprzez wizję artystyczną i estetyczną, którą niosą ze sobą foto

grafie naukowe w połączeniu z krótkim komentarzem.

Tegoroczną edycję możemy podglądać na stronie FECYT

www.fotciencia.fecyt.es

Nasza wystawa powstaje z pomocą:
Fundación Española para la Ciencia y la Technología (FECYT)
Consejo Superior de Investigaciones Científicas (CSIC) (Madrid)